Әлемді өзгерткен Amazon

Бұл мақалада Amazon-ның кітап сатудан бастап ғарышты игеруіне дейінге тарихын қысқаша баяндаймыз. Amazon тарихы кітап сатудан басталып, бүгінде өз иесіне секундына 2400 доллар пайда әкеледі. 1964 жылы АҚШ-тың Нью-Мексико штатында Джефф есімді сәби дүниеге келген кезде, ол әлемдегі 200 миллиард доллардан астам байлығы бар алғашқы адам болады деп ешкім ойламаған шығар. Ол 1994 жылы Amazon компаниясын құрды, компания бүгінде әлемдегі ең бай компаниялардың бірі болып табылады. Джефф Безос өзінің бизнес идеяларын жүзеге асыру үшін тұрақты жұмысынан кетеді және әйелімен бірге жаңа стартап құру үшін жұмыс істейді.

 

Джефф электроинженерия және информатика саласында жоғары білім алды. Джефф Безосқа кез-келген өнімді сатуға арналған дүкен ашу идеясы келді. Оны жүзеге асыруда шектеулі бюджет, нарықты жақсы түсінудің болмауы және инвесторлардың жоқтығы сияқты кедергілер пайда болды. Бірінші аптада банктік проблемаларға тап болмас үшін, Безос бизнесті қарапайым жолмен бастауға шешім қабылдады. Интернет арқылы жақсы сатылатын тауарлар 20 топқа бөлді. Оған компьютерлік бағдарламалар, фильмдер, музыка, кеңсе жабдықтары және басқа да өнімдер кірді. Бірақ негізгі өнім ретінде кітаптар жақсы сатылды. Олар жеңіл және оңай жеткізілетін еді. Әрі интернеттегі таңдау әдеттегі кітап дүкеніне қарағанда көп болды. Джефф кітап оқығанды ұнататын және жақсы кітап табу оңай емес екенін жақсы білетін. Осы себепті интернет дүкенге ең жақсы кітаптарды жинақтады. Ол кітаптарды оңай табуға ғана емес, сонымен қатар әдемі ораммен жетуіне де көп көңіл бөлді. 

Amazon-ның барлық дерлік кірісі компанияны дамытуға жұмсалды. "Біз біріншіміз немесе ұтылдық" қағидасын ұстанды. Бұл қағиданы кейінірек Google, Facebook сияқты компанияларда ұстанды. Джефф тек компьютер инженері ғана емес, сонымен қатар жақсы маркетолог болды. Ол өзінің алғашқы бизнесін орта мектепте оқып жүргенде бастаған. Жас жігіт студенттер үшін үйде ақылы сыра дүкенін ашып, одан жақсы ақша тапқан. Ерте жастан бастап клиенттердің психологиясына қызығушылық танытқан. Безос Amazon арқылы кітап сатып алған адамдардан: "Интернетте тағы не сатып алғыңыз келеді?"- деп сұрады. Жауаптарға қарап, жаңа өнімдер интернет-дүкеннің сөрелерінде бірінен соң бірі пайда бола бастады. Алғашқы қосылған тауарлардың ішінде дәретхана қағазы, балалар жаялықтары болды. Содан кейін Джефф дүкенді бейне ойындармен, ойыншықтармен, жиһаздармен, киіммен және басқа тауарлармен толтыра бастады.

Бизнестегі атауды таңдау брендтің болашағын анықтайды. Компания бастапқыда 1994 жылы Сиэтлде Cadaver деген атпен кітап сатуды бастады. Бірақ бәрі ойдағыдай болмады: бұл сөз айтқан кезде cadaver (өлі дене) деген мағынаны еске түсірді. Екінші нұсқа Relentless (аяусыз) болды, бірақ кәсіпкердің достары бұл атау да өте сәтсіз екенін айтты. Relentless.com почта мекенжайы әлі де Безоқа тіркелген, егер сіз осы мекенжайды терсеңіз Amazon.com сайтына бағытталасыз. Ең жақсы атауды табуға үміттенген Джефф Оксфорд сөздігін қарап, "Амазонка"сөзіне тап болады. Бұл әлемдегі ең үлкен өзен (Безос өз дүкенін әлемдегі ең үлкен етіп жасағысы келген), сонымен қатар "А" әрпінен басталады (ол кезде Google жоқ еді және пайдаланушылар интернеттегі каталогтар арқылы жаңа сайттарды іздейтін). Amazon.com 1994 жылы қарашада тіркелді және 1995 жылы желіде пайда болды. Компанияның логотипі де ерекше мәнге ие: Amazon белгісінің астындағы индикатор белгішесі "А" - дан "z" - ге жылжиды. Латын әліпбиіндегі соңғы әріп - "z".Бұл дүкенде барлық тауарлардың бар екенін білдіреді.

Джефф сонымен қатар 2000 жылы Blue Origin ғарыштық туризм компаниясын құрды. Ол осы компанияның ғарыш кемесімен 2021 жылы 20 шілдеде ғарышқа шықты. Джеффтің де басты мақсаттарының бірі миллиардерлер Ричард Бренсон мен Илон Маск сияқты ғарыштық туризмді жолға қою.