Кәсіподақ қауқарлы ма?

 Қазақстандағы кәсіподақтардың басты мәселесі - батыстық үлгідегі тәуелсіз және ықпалды кәсіподақтар әлі қалыптаспаған. Біздің елде кәсіподақтар ерекше күшке ие емес, көбінесе тек мемлекет немесе бизнес құралы болып табылады. Сондықтан бізге басқа суретті елестету қиын. Сонымен қатар, батыс кәсіподақтарының қызметі қазақ тілді БАҚ-та сирек жазылады.

Маңызды нүкте - бұл жазба ешқандай саяси ұстанымды білдірмейді, сонымен қатар академиялық контексте қолдануға арналмаған. Оның міндеті – жалпы кәсіподақтар туралы білімді жақсарту.
Кәсіподақтар жалдамалы жұмысшылардың бірлестігі ретінде (негізінен өнеркәсіптік салада) олардың өте қиын жағдайына және осы салада мемлекеттік реттеудің болмауына байланысты пайда болды.

XIX ғасырда Батыс Еуропа зауыттарындағы жұмыс күнінің орташа ұзақтығы аптасына бір демалыс күнімен 12-14 сағатты құрады. Жұмысшылардың арасында кәмелетке толмағандар көп болды, мысалы, 1839 жылы Ұлыбританиядағы зауыт жұмысшыларының 46%-ы 18 жасқа толмаған. Жұмысшылар тығыз, көп қоныстанған жерлерде өмір сүрді, өнеркәсіптік қалаларда шешек, қызылша және көкжөтел сияқты аурулардан болатын өлім ауылдық жерлерде төрт есе, құрысулардан он есе жоғары болды. Сонымен бірге, жалпыға бірдей сайлау құқығының болмауы жұмысшыларға саясаткерлерге әсер ету құралына ие болуға мүмкіндік бермеді.

Бірінші дүниежүзілік соғыстан кейін батыс елдерінің үкіметтері кәсіподақтардың қысымымен, сондай-ақ коммунизмнің таралуын болдырмау үшін жеңілдіктер жасауға мәжбүр болды. 8 сағаттық жұмыс күні, әлеуметтік кепілдіктер, жалпыға бірдей сайлау құқығы, ұжымдық келісім құқығы енгізілді.

Батыс елдеріндегі кәсіподақтар саяси және экономикалық өмірде өте маңызды актор болып саналады. АҚШ – та 2014 жылы кәсіподақтарда жұмысшылардың 11% - ы, ЕО-да 22% - ы болды (бірақ Еуропалық Одақта үлкен айырмашылықтар бар-мысалы, Данияда жұмысшылардың 80% - ы кәсіподақ, ал Францияда тек 14%).

 Кәсіподақтар не істейді?

Еңбек жағдайлары туралы келіссөздер жүргізу және мұндай келіссөздердегі төтенше шаралар, ереуілдерге шығу туралы нақты келісімдер болады. Бірақ бұл кәсіподақтар жасайтын жалғыз нәрсе емес.

А) Біз олардың қызметінің басқа бағыттарында зерттеп көрдік:

 Саяси лобби.

Кәсіподақтар Саяси партиялар мен сайлау компанияларын қолдауға миллиондаған доллар жұмсайды. АҚШ-та кәсіподақтар негізінен демократтарды қолдайды, бірақ кейбіреулері (мысалы, полиция мен шекарашылар) республикашыларды қолдайды.

 2. Директорлар кеңестеріндегі өкілдік.

 Бірқатар елдерде кәсіподақ өкілдері компаниялардың директорлар кеңесінің мүшелері болып табылады және оны басқару туралы маңызды шешімдер қабылдауға қатысады. Германияда бұл тәжірибе заңмен бекітілген, басқа елдерде (Австрия, Дания, Ұлыбритания) компаниялар кәсіподақтармен жақсы қарым-қатынаста болу үшін немесе кәсіподақтар бірлестігі компания акционерлерінің бірі болғандықтан, мұндай шараларды өздері жасайды. Кәсіпорын директорының кадрлар жөніндегі орынбасары лауазымын осы кәсіпорындағы ең беделді кәсіподақтың өкілі алатын жағдай жиі кездеседі.

 3. Ұжымдық талаптар.

 Бір саладағы көптеген қызметкерлердің құқықтары бұзылған жағдайда кәсіподақтар оларға заңгерлік көмек көрсетеді және ұжымдық сотқа жүгінуге көмектеседі.

 4. Саяси наразылықтарға қатысу.

 Мысалы, Кәсіподақтар Франциядағы "сары көкірекше" қозғалысын қолдады, олардың талаптары еңбек құқықтарына аз ғана қатысты, негізінен салықтық реттеу және әлеуметтік саясат туралы болды.

 Б) Кәсіподақтарға сын.

 1. Кәсіподақтардың ықпалымен жұмысшылардың құқықтарын қорғайтын, бірақ бизнесті шектейтін және кедей топтарға нашар әсер ететін шаралар қабылданады. Мысалы, батыс Еуропада ең төменгі жалақының жоғары мөлшері төмен білікті жұмысшыларға кез-келген заңды жұмысқа орналасу өте қиын болуына әкеледі. Тағы бір мысал – белгілі бір кәсіптерді өте қатаң іріктеумен лицензиялау, бұл көптеген жұмысшыларға қол жетімділікті жабады.Бұған айқын дәлел АҚШ-тағы медицина саласы. Жалпы экономикаға теріс зияны бар, өйткені жасанды түрде жоғары жалақы тауарлардың қымбаттауына алып келеді.

2. Кәсіподақтардың болуы мигранттарға да зиян. Себебі кәсіподақтардың көші-қонға қатаң квоталарды лоббилеуі. Бұл жергілікті жұмысшылар үшін жоғары білікті емес жұмыс орындарын сақтап қалуға мүмкіндік береді, оларды аз жалақыға қанағаттанатын мигранттардан қорғайды. Кембридж экономисі Ха Джун Чхан өзінің 23 құпия кітабында: Швециядағы автобус жүргізушісімен мысал келтіреді, ол үнді әріптесінен 50 есе көп жалақы алады. Яғни, дамыған елде бола тұра бір жұмысты істейтін екі адамның жалақысындағы айырмашылық елу есе.

  3. Кәсіподақтар сонымен қатар тұтынушыларға үлкен зиян келтіретін ереуілдер үшін жиі сынға түседі. Кейде сонымен бірге аса маңызды емес себептерге байланысты ұйымдастырылады. Мысалы, Lufthansa ереуілі, компания жалақыны 7,8 пайызға көтерсе де,  кәсіподақ жалақыны 9,8% көтеру үшін күресті.

  4. Автоматтандыруды тежеу. Кәсіподақтардың жұмыс берушілерге қысымының арқасында автоматтандыру баяу жүреді, яғни тұтынушы қымбат тауарлар мен қызметтерді, қосымша сапасы нашар тауарларды алады.

 5. АҚШ-тағы полиция одағы ерекше назар аударуға лайық, оның лоббизмі полицияны теріс пайдалануға өте бейім заңдарға және сонымен бірге өте қаруланған полицияға ие болуға мүмкіндік береді. Бұл полицияның зорлық-зомбылық мәселесін арттырады.

 Дамушы елдердегі кәсіподақ жұмыстары.

Дамушы елдердегі жұмысшылардың проблемалары мақала басында айтқан ХІХ ғасырдағы еуропалық жұмысшылардың проблемаларына ұқсас. Нашар жұмыс жағдайлары, жалақының төмендігі, саяси өкілдіктің жеткіліксіздігі.                  Алайда, қазіргі жұмысшылардың құқықтарының нақты айырмашылығы-БҰҰ бағалауы бойынша дамушы елдердегі жұмысшылардың шамамен 60% - ы көлеңкелі секторда жұмыс істейді. Бұл кәсіподақтардың өз құқықтарын қорғау мүмкіндігі айтарлықтай шектеулі екенін білдіреді.                                                                                                                                                                                                                                                                                  Көптеген дамушы елдерде (Үндістан, Индонезия, Филиппин, Африканың көптеген елдері) кәсіподақтар саны өсуде. Нигерия, Сенегал және Оңтүстік Африка сияқты елдерде ең төменгі жалақы өсуде, өйткені кәсіподақтар тиімді жұмыс істейді. 2019 басында Үндістандағы кәсіподақтар екі күндік жалпыхалықтық ереуілді ұйымдастыра алды, оған 150 миллион адам қатысып, еңбек реформасына наразылық білдіріп, инвестициялар тарту мақсатында еңбек нарығын мемлекеттік реттеуді қысқартты.                                                                                                                                                                                                                                                                                                    Пандемия дамушы елдердегі жұмысшылардың жағдайына үлкен әсер етті. Кейбір компаниялар пандемияны жаппай жұмыстан босату үшін сылтау ретінде пайдаланды. Бангладеш, Камбоджа және Вьетнам сияқты елдердегі тоқыма және тігін өнеркәсібінің жұмысшылары іс жүзінде өмір сүруден айырылды, өйткені әлемдік сән брендтері бұрын орналастырған тапсырыстар үшін төлем жасаудан бас тартты. Банкроттық қаупіне тап болған көптеген жеткізушілер де жұмыстан босатылды. Тағы бір мысал Үндістандағы өндірістегі жазатайым оқиғалардың күрт өсуі болуы мүмкін, бұл жұмыс берушілер көбінесе ойланбастан өндірісті қолдау үшін адамдардың өмірін құрбан етеді.

 Қазақстандағы кәсіподақтар.

КСРО-да кәсіподақтар өндіріс басшылығымен тығыз байланыста болды және биліктің бақылауымен жұмыс жүргізді. КСРО ыдыраған кезде Қазақстанда жұмыс берушілердің қызметіне кәсіподақтық бақылау институты жоғалды.                  Бүгінгі таңда Қазақстандағы жұмысшылардың 40 пайызға жуығы кәсіподаққа мүше деген ақпарат бар. Бірақ бұл қағаз жүзінде ғана, тәжірибеде бұл санның азаятыны анық. Себебі халықтың басым бөлігі кәсіподақты «демалысқа жолдама беретін ұйым», «мерекеде сыйлық беретіндер» ретінде көретіні жасырын емес. Кәсіподақ жұмысының әлсіздігі түрлі еңбек дауларының шешімін тез таппауынанда байқалады.                                                                                        Қазақстандағы кәсіподақтардың батыс елдеріндегідей жұмыс істеуі және жұмысшылардың құқықтарын толық қорғауы үшін көптеген өзгерістер қажет: соның алғашқысы қоғамдық талқылауларда кәсіподақ тиімді құрал деген идеяны қоғамға түсіндіру жұмыстары жиі жүргізілуі керек. Мықты кәсіподақтың көмегімен сіз өзіңіздің еңбек құқығыңызды заңды түрде қорғай аласыз.

 Түйін.

Кәсіподақтар жұмысшылардың құқықтары үшін зұлым капиталистерге қарсы күресетін кейіпкерлер ретінде насихатталмауы керек, бірақ бізді өркендеуге жетелейтіннарықтың алдын алатын нашар адамдар ретінде де көрсетілмеуі керек. Олардың әрекеттерінің салдары әр түрлі акторларға әр түрлі әсер етеді және осы мақаладан кейін олардың қызметін түсіну оңайырақ болады деп үміттенемін.

Соңғы жылдары Қордай ауылының іргесінен орын тепкен «Болашақ» шағын ауданының инфрақұрылымын дамыту жұмыстарына ерекше көңіл бөлініп келеді. Атап айтсақ, мұнда газ бен су құбыры тартылып, бірнеше көшеге жарық шамдары орнатылып, бас көшесіне асфальт та төселген. Десе де, осы аймақтың тұрғындарын көпір мәселесі көптен бері мазалап жүрген еді. Өйткені орталыққа қатынайтын азаматтар айналма жолмен жүруге мәжбүр болатын. Бұл әсіресе, жаяу жүрген жандарға қиын болғаны рас. Осыған дейін қолданыста болған кішігірім өткел сонау кеңес заманында салынып, күнделікті қатынауға арналмаған. Осыған орай аталмыш мәселе басшылықтың назарына жеткізіліп, көп ұзамай тамыз айында көпірдің құрылысы басталған еді.

Тарқата айтсақ, заманауи нысанның құрылыс жұмыстарын «Алира сервис» ЖШС жүргізіп, мердігер облыстық бюджеттен бөлінген қаражатты толықтай игерген. Су жаңа көпірден жаяу жүргіншілер де емін-еркін өте алады. Ал, көпірді түнде күн сәулесінен қуат алатын жарық шамдары жарықтандыратын болады. Әрине, ауыл тұрғындары бұл іске дән риза.

Көпірдің ашылу салтанатына аудан әкімі Болатбек Байтөле бастаған басшылық өкілдері, ауыл ақсақалдары мен тұрғындар қатысты. Аудан әкімі көпшілікті мерекемен құттықтап, ақжарма тілегін жеткізді.

– Расында, көпір жергілікті тұрғындардың көптен күткен арманы еді. Бұл ықшам ауданнан күнделікті мыңға жуық адам айналма жолмен орталыққа қатынайтын. Бұл әсіресе, мектеп оқушылары үшін қиындық туғызды. Бүгін бұл мәселе түбегейлі шешімін тауып отыр. Сондай-ақ, болашақта жаңа көпірмен 2700 жер телімі бар «Солтүстік-Шығыс» жаңа массивінің тұрғындары да қатынайтын болады. Мұнымен атқарылған жұмыстар шектелмейді, алдағы жылы осы көпірге апаратын Төле би көшесіне кеңейту жұмыстары жүргізіліп, екі жақты жаяу жүргіншілерге арналған жол да салынатын болады. Сондай-ақ, «Болашақ» ықшам ауданындағы жолдар жасалып, жарықтандыру жұмыстарын да аяқтау жоспарда бар. Бұл алқапта бүгінде әлі толық шешімін таппаған су мәселесі 2020 жылы шешімін табатын болады. Келер жылы «Солтүстік-Шығыс» жаңа массивіне орталық магистральды құбырдан су тарту үшін қаражат бөлінді, осы құбыр арқылы «Болашақ» ықшам ауданының ауызсу мәселесін кезең-кезеңімен шешу жоспарланып отыр, – деген аудан басшысы алдағы жоспарларымен бөлісті.

Ал, өз кезегінде Қордай ауданының Құрметті азаматы Төле Сүгірбай және ардагерлер кеңесінің мүшесі Қарлығаш Жұмажанова көпшілікті айтулы күнмен құттықтап, салтанатты түрде нысанның лентасын қиды. Осыдан кейін көліктерге жол ашылып, жүргізушілер мен жаяу жүргіншілер көпірден өтті.

Білім мекемелерінің желісін кеңейтудің бір жолы – жекеменшік әріптестікті дамыту. Сондықтан, Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев 2019 жылы өткен республикалық тамыз кеңесінде мемлекеттік-жекеменшік әріптестік негізінде жекеменшік мектептерді ашу бойынша нақты тапсырмалар берген болатын. Жаңа жыл мерекесі қарсаңында және Жамбыл облысының 80 жылдығына орай Қордай ауылының жанындағы «Болашақ» ықшам ауданында жекеменшік бастауыш мектеп ашылды.

 «Ернұр 550» ЖШС ашқан жаңа білім беру мекемесінің ашылу салтанатына аудан әкімдігінің өкілдері, ақсақалдар мен ықшам аудан тұрғындары, зейнеткер ұстаздар жиналды. 50 орындық мектептің ашылу рәсіміне қатысқан білім бөлімінің басшысы Елдос Нұралиев жиналған қауымды құттықтап, ізгі тілегін жеткізсе, Қордай ауылдық ардагерлер кеңесінің төрағасы Әбдіхан Сейілханов ақсақал ақ батасын беріп, балалар тәрбиесі мен білімі үшін мұндай мектептердің маңыздылығын ерекше атап өтті. Ал, мектепті ашқан серіктестік өкілі Шолпан Тоқбергенова көпшілікке және ата-аналарға білікті де білімді мамандардан құралған ұжымды таныстырып, осы жерден білім алатын балаларға барлық жағдайдың жасалғанын айтты. Мектеп лентасы қиылғаннан кейін жиналған жұртшылық ғимараттың ішін аралап көріп, бастауыш білім беруге толықтай сай мекемеге ризашылықтарын білдіріп, құтты болсын айтты.

2019 жылы қыркүйектің 11-ші жұлдызында Студенттік құрылыс жасақтары мен "Жасыл ел" еңбек жасақтарының 15-ші жазғы еңбек маусымы тәмәмдалуына байланысты Жамбыл политехникалық жоғарғы колледжінде жабылу салтанаты өтті.

Іс-шара барысында Үздік болып танылған жастар бағалы сыйлықтар иеленіп, белсенді сарбаздар арнайы алғыс хаттармен марапатталды.

Атап айтар болсақ:

«Өнерлі сарбаз» номинациясының иегері Бесараш Абзал

«Спортшы сарбаз» номинациясының иегері Таңат Бауыржан

«Үздік сарбаз» номинациясының иегері Шоқанбаев Темірхан

«Үздік командир» номинациясының иегері Туленді Дархан

«Үздік жасақ» номинациясының иегері «Жасыл ел» бағдарламасынан «Жасыл қала» отряды. Отряд командирі Сейітқұлов Диас.

«Үздік жасақ» номинациясының иегері Студенттік құрылыс жасақтарының жасағы "Құрылысшы" отряды, командирі Башир Дулат

«Ең Үздік жасақ» номинациясының иеленген«Green world» отряды. Отряд командирі Пернеқұл Жасұлан.

Іс-шара барысында Үздік болып танылған жастар бағалы сыйлықтар иеленіп, белсенді сарбаздар арнайы алғыс хаттармен марапатталды.

 

«Рухани жаңғыру» бағдарламалық мақаласы аясында 32 миллион теңге көлемінде қаржы бөлініп, бос тұрған ғимарат  сатып алынып, күрделі жөндеу жұмыстары жүргізілген болатын. Бөлінген қаржыдан 28 млн теңге шамасындағы қаржы игерілгенін айта кету керек. Жыл бойы жүргізілген жөндеу жұмыстары аяқталған тарихи-өлкетану музейі Жамбыл облыстық тарихи-өлкетану музейінің бір бөлімшесі ретінде жұмысын жалғастыратын болады.  Аталған музей археология, этнография, тарихи кезеңдер, Шу өңірінің тарихы және Тәуелсіз Қазақстан сынды 5 бөлімнен тұрады. Жалпы  4275 жәдігер жинақталған.Музейдің ашылу салтанатында лента қию рәсімі өтіп, ол Құрметке аудан әкімі Ж.Айтақов пен күйші-композитор Ә.Желдібаев лайық болды. Ақ жаулықты аналар шашу шашты.  Ауыл ақсақалдары, мәдениет қызметкерлері, ұстаздар, жастар музей ішін аралап, экспонаттармен танысты. Алған әсерлерімен бөлісті.

«Рухани жаңғыру» бағдарламалық мақаласы аясында 32 миллион теңге көлемінде қаржы бөлініп, бос тұрған ғимарат  сатып алынып, күрделі жөндеу жұмыстары жүргізілген болатын. Бөлінген қаржыдан 28 млн теңге шамасындағы қаржы игерілгенін айта кету керек. Жыл бойы жүргізілген жөндеу жұмыстары аяқталған тарихи-өлкетану музейі Жамбыл облыстық тарихи-өлкетану музейінің бір бөлімшесі ретінде жұмысын жалғастыратын болады.  Аталған музей археология, этнография, тарихи кезеңдер, Шу өңірінің тарихы және Тәуелсіз Қазақстан сынды 5 бөлімнен тұрады. Жалпы  4275 жәдігер жинақталған.Музейдің ашылу салтанатында лента қию рәсімі өтіп, ол Құрметке аудан әкімі Ж.Айтақов пен күйші-композитор Ә.Желдібаев лайық болды. Ақ жаулықты аналар шашу шашты.  Ауыл ақсақалдары, мәдениет қызметкерлері, ұстаздар, жастар музей ішін аралап, экспонаттармен танысты. Алған әсерлерімен бөлісті.

Сейчас повсеместно растет интерес предпринимателей, да и всего населения к программе «Туған жер», которая направлена на создание благоприятных условий в конкретно взятых аулах, городах, регионах силами их жителей или выходцев. Благодаря неравнодушным людям, землякам проходят различные мероприятия, оказывается спонсорская помощь в строительстве различных объектов родного края. Все это делается в рамках программы «Рухани жаңғыру», которая открыла возможности для духовной модернизации, сохранения культурного наследия.
Спонсоры в рамках этой программы представили проекты по благоустройству и улучшению инфраструктуры сел. Сделано это с целью оказания определенной помощи своим землякам и ради процветания родного края. 
Всем нам хотелось бы жить лучше и комфортнее. В настоящее время предпринимаются определенные шаги, чтобы сохранить историческое наследие наших предков и передать будущему поколению. Делается все возможное, чтобы заинтересовать, создать условия для молодежи, чтобы та не уезжала из села в город. 
Средства из бюджета выделяются, но нужны и дополнительные вложения, в виде спонсорских, к примеру, для строительства спортивных сооружений, открытия секций и кружков, на ремонт стадиона или волейбольных и футбольных площадок, да мало ли, куда понадобятся денежные траты. Сейчас также практикуется волонтерское движение, особенно в студенческой среде. Оказывается безвозмездная помощь малоимущим, престарелым, детям-сиротам, участникам ВОВ и инвалидам. Благодаря таким проектам, невозможное стало реальным.
Толепберген Сейкадыров проживает в городе Тараз, активно занимается общественной и предпринимательской деятельностью, состоит в Совете ветеранов. Приняв участие в программе «Туған жер», одержал победу в номинации «Жомарт журек». Вместе со своими братьями на свои деньги они возвели арку при въезде в село имени Абая Сазтерекского сельского округа.
Как рассказал нам предприниматель: “Обидно стало за свое село, везде есть арки, а у нас нет. Да и аким округа Жумабек Шайхиев с энтузиазмом воспринял эту идею”. 
Работа продолжалась более трех месяцев. Это только на первый взгляд все кажется легко и просто. На эти цели они потратили 1 миллион 200 тысяч тенге. 
«Мы все родом из этого села, — говорит Толепберген Сейкадыров, — многие стараются сделать что-то полезное, где родились и выросли, даже если пришлось покинуть «родные пенаты», не забываем свою «малую родину», своих земляков. Внести вклад на благо того места, где родился – это нормальное патриотическое желание. 
Спасибо районной администрации за высокую оценку нашего труда. Думаю, что на этом мы не остановимся, будем по мере возможности делать добрые дела на безвозмездной основе, ведь это наш родной край, где мы живем, где будут жить наши дети, внуки и правнуки, надеюсь, они вспомнят нас добрым словом».
В районе их инициатива была оценена по достоинству. Кроме заслуженной победы в номинации Толепбергену Сейткадырову вручили памятный подарок.

Қайырымдылық жасау – асыл қасиет. Жүрегінің жылуы мол азаматтар жақсылық жасауға бейім тұрады. Қоғамда қайырымды жандар көбейсе, ізгілік пен игіліктердің есігі ашылады.
Елбасының «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты мақаласынан туындаған міндеттерге қолдау көрсетіп, туған жердің өркендеуіне елеулі үлес қосып, қамқорлыққа зәру жандарға қол ұшын созып жүрген мәрт азаматтарға құрмет көрсетіліп жатады.
Кеше, К.Әзірбаев атындағы саз мектебінде “Жомарт жүрек” сыйлығын табыстау рәсімі өтті. Салтанатты жиында аудан әкімінің орынбасары Дәуір Дәулетов сөз сөйлеп, бұл шараның мән-маңызына тоқталды. “Кең болсаң-кем болмайсың» деген ғибратты сөзге сүйене отырып, қолында бар мүмкіндікпен бөлісіп, туған жер – туған еліне санамен қызмет етіп жүрген азаматтарды дәріптеу арқылы жастарды елжандылыққа тәрбиелейтіндігін жеткізді.
Мұнан соң салтанатты жиын жомарттықты жолдас, мәрттікті жанына серік ете білген азаматтарды марапаттау рәсіміне ұласты.
“Жомарт жүрек” сыйлығының “Туған жер” аталымына елді мекендерді абаттандыруға, яғни көмек көрсетуге бағытталған әлеуметтік жобаларды іске асырған Төлепберген Сейтқадыров ие болды. “Жүректен жүрекке” номинациясы аз қамтылған, көпбалалы жанұяларға, жетім балаларға қайтарымсыз көмек көрсеткен Ердос Иманқұловқа табыс етілді. Ал, “Жыл тұлғасы” номинациясы белсенді азаматтық ұстанымы, әртүрлі бағыттағы кең ауқымды қайырымдылық қызметтеріне байланысты Мұрат Тлеулиевке, “Жылдың үздік ұйымы” аталымы әлеуметтік маңызы бар жобаларды, қайырымдылық жобаларды және қоғамдық маңызы бар шараларға бас демеушілік жасаған “Әулиеата-Феникс»” жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің директоры Фарида Жүнісоваға, “Ерен еріктілік” аталымы волонтерлық қызметтерге белсенді қатысқаны үшін Ақжол Белқожаевқа табысталды. 
Аталған азаматтарға және ұйымға Диплом және ескерткіш сыйлықтар табысталды.
Қолында барын халықтың игілігіне, қайырымдылыққа жұмсап, көмегін аямаған жаны жайсаң жандардың атынан сөз алған Төлепберген Сейтқадыров жүрекжарды лебізін білдіріп, ұйымдастырушыларға алғысын айтты.
Шара қатысушыларына аудандық әл-Фараби атындағы мәдениет үйінің өнерпаздары әсем әндерін тарту етті.

Іс- шараның басты мақсаты - Ақын Абай Құнанбаевтың 175 жылдығын атап өту, шығармашылығын, асыл мұраларын насихаттау, Елбасының «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты мақаласының негізгі қағидаларын орындау. Елімізде жарияланған Жастар жылы аясында дана Абайдың тағылымын жастардың санасына сіңіру, ұлы тұлғаның ой-толғамдарын кеңінен дәріптеу. Байқауға Жамбыл облысы Полиция департаментінің полицейлері сыңға түсті. Барлығы 18 қатысушы.Алғашқы сөз кезегі - Жамбыл облысы ПД бастығының орынбасары полиция полковнигі Ералин Бақытжан Ерболатұлына берілді. Ол өз кезегінде барлық қатысушыларға сәттілік тілеп, Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевпен Абайдың 175 жылдығын тойлау туралы заңға қол қойылып, халқымыз - ел болып, Ұлы Абайдың рухына тағзым етіп, айтулы эстафетаны мемлекеттік деңгейде жер-жерлерде өткізіп жатқанда, біз де өз үлесімізді қосқанды жөн көрдік»- деп атап өтті.Қазылар алқасы құрамында: Жамбыл облысы Ішкі саясат басқарма басшысының орынбасары Б.Бегалиев, Жамбыл облысы ІІО Ардагерлер кеңесі төрағасының орынбасары А. Арқабаев, Жамбыл облысының «Рухани жаңғыру» жобалық офисі басшысының орынбасары Б.Қадырбек, Шоқан Уәлиханов атындағы облыстық әмбебап ғылыми кітапханасының директоры Э.Абдинова болды.Қатысушылар көрермендерді Абай атамыздың қара сөздерін жатқа оқып тәнті етсе, ал бірі әндерін шырқап көрермендер көзайымына айналды.Байқау соңында әділқазы алқасы шешім шығару оңайға түспегенін айтып өтті. Сөз алған Жамбыл облысы «Рухани жаңғыру» жобалық офисі басшысының орынбасары Қадырбек Бекжан басшылық атынан барлық қатысушыларға алғыс хат пен арнайы сыйлықтар табыс етті.Тартысты өткен байқауда жүлделі 3-ші орынды Шу АПБ учаскелік полиция инспекторы Бауыржан Төлеубай иеленіп, 2-ші орын ПД Жедел криминалистикалық басқармасының аға криминалисі Ақбота Махамбетоваға бүйырса, үздік болып - Сарысу АПБ учаскелік полиция инспекторы Руслан Мусаев танылды.

Его презентация успешно прошла в таразском Доме дружбе при поддержке областного управления культуры, архивов и документации и региональной ассамблеи народа Казахстана. Поддержать автора книги пришли его друзья, близкие, коллеги по перу, ценители искусства и слова, а также представители туристической отрасли, науки и культуры.

Название книги Михаила Тё говорит само за себя: она посвящена наиболее известным памятникам истории и культуры, священным и необычным природно-ландшафтным объектам, расположенным на территории города Тараза и Жамбылской области. В основу издания легли материалы, которые в течение трех лет в рамках программы «Рухани жаңғыру» Михаил готовил для республиканской газеты «Казахстанская правда», где в настоящее время работает собственным корреспондентом. Прежде всего в своей книге он рассказал о происхождении на Великом Шелковом пути древнего города Тараза и его главных святынях - мавзолеях Айша биби, Бабаджи хатун и Карахана. Отдельные главы издания посвящены таким историко-культурным объектам, как дворцовый комплекс Акыртас, средневековое городище Орнек, мавзолей Тектурмас, караван-сарай Торткуль, раннеисламская мечеть, урочище Жайсан, родник Аулие Бастау, роща Топ агаш и другие. Все эти сакральные места особо почитаются в народе, о них сложены легенды, сюда съезжаются паломники со всего мира, чтобы помолиться и попросить помощи Всевышнего. Местные жители свято верят в чудотворность этих удивительных объектов древности и считают, что здесь можно получить исцеление. Обо всем этом М.Тё в доступной словесной форме рассказывает в своей книге, опираясь на собственные наблюдения и рассказы очевидцев. Примечательно также, что автор приводит предположения не только древних, но и современных исследователей и историков. По словам Михаила, ему пришлось изучить немало литературы и периодических изданий, но главным источником информации стали специалисты в своем деле, жамбылские эксперты в области археологии, истории, краеведения, туризма и спорта. Он выражает благодарность за помощь в сборе информации археологу-краеведу, директору ТОО «Научная организация «АРК» Искандеру Торбекову, бывшему директору государственного заповедника-музея "Памятники древнего Тараза" Такену Модакынову и главному хранителю фондов учреждения Анне Крокошевой, руководителям областных управлений туризма Карлыгаш Аралбековой, культуры, архивов и документации Дуйсенали Быкыбаеву, директору турцентра "Золотой караван" Альбине Веймер и другим. Во время презентации в адрес автора книги прозвучало много хороших отзывов и теплых слов. Таразцы знают Михаила Тё не только как профессионального журналиста, работавшего в областных газетах «Знамя труда», «Магнолия», но и как замечательного художника, поэта, музыканта и просто настоящего патриота своей страны и края, хорошего мужа и отца. 

- Эта книга о самом сокровенном, о наших святынях, достоянии национальной культуры. Вклад Михаила в нашу историю бесценен. Он показал, как нужно любить свою Родину и гордиться своей землей, - отметила редактор городской газеты «Jambyl-Taraz», депутат городского маслихата Эльмира Мырза-Гали. Сам Михаил выразил надежду, что его книга достигнет своей цели - попадет в поле зрение неравнодушной читательской аудитории, пробудит интерес местных жителей к истории родного края, будет способствовать патриотическому воспитанию подрастающего поколения и привлечет еще больше гостей в область. Того же ожидают от издания те, кто сегодня так или иначе связан с туристической сферой. Михаил Тё внес большой вклад в развитие туризма области, ведь здесь немаловажное значение имеет реклама - человек сначала услышал или прочитал, а потом увидел. Жамбылская область богата уникальными историческими объектами, которые достойны внимания. Мы надеемся, что благодаря этой книге о нашем крае узнает еще больше людей со всего мира. В ближайшем будущем необходимо издать ее на трех языках, - сказала А. Веймер.Книга бесценна еще и тем, что в ней использованы снимки как самого автора, так и известных фотографов региона – Юрия Кима, Виктора Барбаша, Агадила Рысмахана и других. К каждой главе прилагаются уникальные фотографии, что делает текст более интересным для читателя, который, можно сказать, виртуально переносится в описываемые места. Благодаря такому щедрому иллюстрированию книгу хочется держать в руках, перелистывать страницы и, конечно, читать. Дизайн и верстку книги Михаил сделал самостоятельно, так как он еще и профессиональный дизайнер, его первое высшее образование связано с художественным оформлением и дизайном. Заместитель руководителя областного управлении культуры, архивов и документации области Сара Мадиева вручила Михаилу благодарственное письмо. Честь разрезать символичную красную ленту на стопке первоизданных книг была предоставлена заместителю областного филиала партии «Nur Otan» Ерканату Манжуову. Он также поздравил автора книги, пожелав ему дальнейшего роста. Приятным сюрпризом для Михаила стал подарок, сделанный его родной школой. Учащиеся и педагоги гимназии № 40, где Михаила Тё хорошо помнят и гордятся им, подготовили свое поздравление и помогли украсить мероприятие. Ребята читали стихи М. Тё, а также подпевали ему во время исполнения авторской песни, посвященной родному городу. Презентация книги прошла в душевной, дружественной обстановке благодаря профессиональному ведущему Михаилу Платову.Тираж книги «Сакральный Казахстан. Святыни древнего Тараза» ограничен по причине того, что автор издал ее на собственные средства. Большая часть книг была просто подарена друзьям, коллегам и тем, кому она будет действительно полезна. Однако приобрести книгу по довольно недорогой цене уже изъявили желание многие жители города. Те, кто ее прочитал, благодарят автора за его труд и оставляют только положительные отзывы. Кроме того, часть книг отдана на продажу в туристические павильоны региона, в частности, находящиеся возле мавзолеев Айша биби и Карахана. Редакция газеты «Магнолия», где когда-то работал Михаил Тё, присоединяется ко всем поздравлениям и желает ему дальнейших творческих успехов, достижения поставленных целей, новых интересных идей и проектов.                                                        

Екатерина САФОНКИНА